Den Haag – Het kabinet presenteerde vandaag de Miljoenennota, en zoals gebruikelijk waren veel plannen al uitgelekt. Toch zorgden de officiële cijfers en maatregelen voor discussie. Er komt een kleine koopkrachtstijging, een nieuwe indeling van de vliegtaks, extra geld voor gevangenissen en jeugdzorg, maar ook bezuinigingen die deels verborgen in de plannen zitten.
Koopkracht en belastingen
Gemiddeld gaan Nederlanders er in 2026 iets op vooruit: 1,3 procent meer koopkracht. Gepensioneerden doen het nog beter met een plus van 1,5 procent. Deze stijging is iets hoger dan de eerdere raming van 1 procent.
Het kabinet wil werk iets minder zwaar belasten. Daar staat tegenover dat op termijn een “stille bezuiniging” dreigt: ministeries krijgen geen volledige inflatiecompensatie. Dat levert de staat vanaf 2028 circa 400 miljoen euro op, maar betekent krapper wordende budgetten voor de departementen.
Nieuwe vliegtaks
Vanaf 2027 verandert de vliegtaks. De huidige vaste belasting van €29,40 per ticket wordt vervangen door drie tarieven:
tot 2000 km: €29,40 (blijft gelijk)
2000–5500 km: €47,24 (bijvoorbeeld Noord-Afrika en de Golfstaten)
meer dan 5500 km: €70,86
Voor Aruba, Bonaire, Curaçao en enkele eilandgroepen in de Atlantische Oceaan (Canarische eilanden, Madeira, Azoren) geldt een uitzondering: het lage tarief blijft van kracht.
Onderwijs en openbaar vervoer
De geplande bezuiniging van 110 miljoen euro op regionaal openbaar vervoer in de Randstad wordt met een jaar uitgesteld. Ook een besparing op het onderwijs, specifiek gericht op kwetsbare leerlingen, is teruggedraaid.
Gemeenten krijgen daarnaast 728 miljoen euro compensatie voor tekorten in de jeugdzorg.
Extra geld voor gevangenissen
Door een groot cellentekort trekt het kabinet extra geld uit: 25 miljoen euro in 2028, oplopend naar 50 miljoen in de jaren daarna. Dat bedrag is veel minder dan de benodigde 400 miljoen.
Het geld komt deels uit een fonds dat oorspronkelijk door NSC was binnengehaald voor de oprichting van een grondwettelijk hof. Omdat daar geen politiek draagvlak meer voor bestaat, is dit zogenoemde “NSC-potje” nu verschoven naar Justitie.
Brandstof en accijnzen
De tijdelijke korting op brandstofaccijnzen, ingevoerd tijdens de energiecrisis, wordt verlengd met een jaar. Daarmee blijft benzine 17,3 cent en diesel 11,1 cent per liter goedkoper. Deze maatregel kost de schatkist 1,6 miljard euro, maar voorkomt dat de prijzen aan de pomp sterk stijgen. Hoe het kabinet dit gat in de begroting wil dichten, is nog onduidelijk.
Geen rode diesel
De herinvoering van rode diesel voor boeren gaat definitief niet door. Het belastingvoordeel was een wens van BBB, maar stuit op Europese regels en praktische bezwaren. Voor de vrijgekomen 140 miljoen euro vanaf 2027 is nog geen bestemming gevonden.
Stikstofaanpak
Er gaat 2,6 miljard euro extra naar de stikstofaanpak. Dat geld wordt gebruikt voor vrijwillige uitkoopregelingen, innovaties in stallen en natuurherstelprojecten. Tegelijk worden rond de Peel en de Veluwe strengere zones ingesteld waar honderden boeren hun uitstoot fors moeten terugbrengen of hun bedrijf verplaatsen.
CO₂-heffing industrie
Ook de omstreden CO₂-heffing voor de industrie wordt aangepakt. Op papier blijft de belasting bestaan, maar bedrijven hoeven niet meer te betalen. Zo hoopt het kabinet een conflict met de EU te vermijden en toch toegang te houden tot het Europese coronaherstelfonds. Tegelijk moet gezocht worden naar alternatieve maatregelen om de uitstoot te verminderen.
Staatsschuld en begrotingstekort
De staatsschuld komt volgend jaar uit op 47,8 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Het begrotingstekort wordt 2,9 procent. Daarmee blijft Nederland binnen de EU-normen.
