Vanaf dit najaar kunnen Nederlandse baby’s rekenen op een nieuwe bescherming tegen het respiratoir syncytieel virus (RS-virus). Dit virus is de belangrijkste veroorzaker van luchtweginfecties bij jonge kinderen en leidt jaarlijks tot duizenden ziekenhuisopnames. Met de introductie van een antistofinjectie wil de overheid het aantal ernstig zieke baby’s drastisch terugdringen.
Ernst van het RS-virus
Het RS-virus treft vrijwel ieder kind in de eerste twee levensjaren. Voor de meeste kinderen verloopt de infectie mild, maar bij jonge baby’s kan het virus ernstige gevolgen hebben. Vooral zuigelingen jonger dan drie maanden zijn kwetsbaar, omdat hun longen en afweersysteem nog niet volledig ontwikkeld zijn. Jaarlijks belanden in Nederland tussen de 1 500 en 3 000 baby’s in het ziekenhuis door complicaties zoals bronchiolitis en longontsteking. In uitzonderlijke gevallen kan het virus zelfs levensbedreigend zijn.
Wat houdt de nieuwe prik in?
De nieuwe prik bevat de stof nirsevimab, een monoklonaal antilichaam. Anders dan bij een vaccin hoeft de baby zelf geen afweer op te bouwen; de beschermende antistoffen worden direct toegediend. De werking start vrijwel onmiddellijk en beschermt het kind vijf tot zes maanden, precies de periode waarin het RS-virus het meest voorkomt. Uit buitenlandse onderzoeken blijkt dat het aantal ziekenhuisopnames bij baby’s na toediening van deze prik met meer dan 75 procent kan dalen.
Voor wie is de prik bedoeld?
Alle baby’s die vanaf 1 april 2025 zijn geboren komen in aanmerking. Er is een duidelijk onderscheid in het tijdstip van toediening. Baby’s die tussen oktober en maart worden geboren, krijgen de prik binnen twee weken na hun geboorte. Kinderen die in de maanden april tot en met september ter wereld komen, krijgen de injectie in het najaar, vlak voordat het nieuwe RS-seizoen begint. Op deze manier zijn alle baby’s in hun eerste levensjaar beschermd tijdens de periode waarin het virus het meest actief is.
Toediening via het consultatiebureau
De injectie wordt aangeboden via het consultatiebureau, waar ouders automatisch een uitnodiging ontvangen. De prik wordt toegevoegd aan het Rijksvaccinatieprogramma, wat betekent dat ouders deze kosteloos krijgen aangeboden. Voor hen verandert er weinig: het consultatiebureau coördineert het proces en zorgt ervoor dat alle baby’s tijdig hun bescherming ontvangen.
Bijwerkingen en veiligheid
De antistofinjectie is uitvoerig getest en wordt als veilig beschouwd. Bijwerkingen zijn doorgaans mild en kortdurend. Mogelijke reacties zijn roodheid of zwelling op de plek van de injectie en in enkele gevallen lichte koorts. Ernstige bijwerkingen zijn tot nu toe niet vastgesteld. Artsen benadrukken dat de voordelen van de prik ruimschoots opwegen tegen de kleine kans op een tijdelijke reactie.
Andere beschermingsmogelijkheden
Naast deze nieuwe babyprik bestaat er ook een vaccin dat aan zwangere vrouwen kan worden toegediend. Daarbij maakt de moeder antistoffen aan die via de placenta aan de baby worden doorgegeven. Hoewel dit enige bescherming biedt, blijkt de directe toediening van antistoffen aan de baby zelf effectiever. Daarom is besloten om de babyprik breed in te zetten en onderdeel te maken van het nationale vaccinatieprogramma.
Grote impact verwacht
Internationale ervaringen laten zien dat de introductie van de prik een groot verschil kan maken. In landen waar de injectie al wordt gebruikt, daalde het aantal ziekenhuisopnames van baby’s met een groot percentage. Nederlandse ziekenhuizen verwachten hierdoor minder druk tijdens het winterseizoen, wanneer het RS-virus piekt en de kinderafdelingen normaal gesproken zwaar belast zijn.
Vooruitblik
Met de start van deze grootschalige immunisatiecampagne zet Nederland een belangrijke stap in de bescherming van de allerjongsten. Ouders hoeven zich minder zorgen te maken over een ziekenhuisopname door het RS-virus en zorgverleners krijgen verlichting in de drukke wintermaanden. De verwachting is dat de nieuwe prik duizenden opnames per jaar kan voorkomen en daarmee niet alleen de gezondheid van baby’s beschermt, maar ook een grote bijdrage levert aan de volksgezondheid.
