Den Haag, 25 september 2025 – Een poging van de ChristenUnie (CU) om de Tweede Kamer te verenigen rond een gezamenlijke verklaring tegen extreemrechts geweld is gestrand. Linkse partijen weigeren het pamflet te ondertekenen omdat ook de PVV en Forum voor Democratie (FVD) onder het document staan.
Ongeloofwaardig signaal
Partijen als GroenLinks-PvdA, D66, SP, Partij voor de Dieren en Denk vinden het ongeloofwaardig om samen met de PVV en FVD een verklaring te tekenen. „Zo worden de complottheorieën van Gideon van Meijeren witgewassen,” aldus D66-Kamerlid Jan Paternotte, verwijzend naar eerdere uitlatingen van het FVD-Kamerlid dat het extreemlinkse Antifa en de politie geweld zouden hebben uitgelokt. Ook de uitspraken van PVV-leider Geert Wilders, die regelmatig stelt dat hij democratische besluiten niet accepteert, maken volgens Paternotte een gezamenlijke boodschap onmogelijk.
GroenLinks-PvdA sloot zich bij die kritiek aan. „Na jarenlang ophitsen en het opzetten van groepen mensen is het onvoldoende om nu plots extreemrechts politiek geweld te veroordelen. Dan moet er ook gestopt worden met het verspreiden van de ideeën die daartoe hebben geleid,” stelde de partij in een reactie.
Verdeelde reacties in Den Haag
Het pamflet werd geïnitieerd door CU-leider Mirjam Bikker, die bij Goedemorgen Nederland haar teleurstelling uitsprak. „Ik had gehoopt dat alle partijen samen onder deze verklaring zouden staan. Het gaat om een gezamenlijke boodschap tegen geweld.”
Toch bleek de verdeeldheid groot. SP-fractievoorzitter Jimmy Dijk weigerde ook te tekenen omdat de VVD meedoet. „We gaan niet onder een manifest staan waar zowel de makers van de voedingsbodem, als de aanjagers ervan onder staan. De VVD heeft jarenlang de sociale zekerheid ondermijnd, waardoor de PVV mensen kon verdelen en ophitsen.”
De Partij voor de Dieren ging nog een stap verder en stelde dat „extreemrechtse antisemitische hordes” zijn opgehitst door onder meer de PVV en FVD. „Dat zij nu proberen hun straatje schoon te vegen maakt het pamflet ongeloofwaardig. Daar werken wij niet aan mee,” aldus de partij. Denk sloot zich daarbij aan en verklaarde niet te willen tekenen samen met „partijen die rechts-extremistisch en racistisch zijn.”
Dreigingsbeeld volgens veiligheidsdiensten
De discussie komt op een moment dat veiligheidsdiensten waarschuwen voor een toenemende dreiging vanuit extreemrechtse hoek. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) stelt dat recent geweld past binnen het huidige dreigingsbeeld.
NCTV-voorman Wieke Vink benadrukte woensdag in de Tweede Kamer dat „niet iedereen die aanwezig was bij de ongeregeldheden een rechtsextremist is.” Ook AIVD-directeur Erik Akerboom wees op de aanwezigheid van voetbalhooligans en andere groepen die zich sinds de coronapandemie vaker mengen in protesten. „Het zijn gelegenheidscoalities. Deze groepen vinden elkaar vooral in hun verzet. Achter dit gedrag schuilt vaak een gevoel van onmacht.”
Politieke impasse
Demissionair justitieminister Foort van Oosten (VVD) lag eerder deze week al onder vuur tijdens het vragenuur, omdat hij aanvankelijk weigerde de term „extreemrechts” te gebruiken. Tot frustratie van linkse partijen sprak hij liever over „geweld in bredere zin”.
Het debat over het pamflet laat zien hoe groot de kloof blijft in de Kamer. Waar de CU en andere partijen inzetten op een gezamenlijke boodschap, vinden linkse fracties dat een verklaring met PVV en FVD juist de ernst van het probleem verhult.
Voorlopig lijkt een brede, eensgezinde veroordeling van extreemrechts geweld dan ook ver weg.
GEWELD IS ONAANVAARDBAAR!
Links tekent niet mee want wil niet samen met PVV en FvD op één pamflet staan.
Hoezo polariseren? pic.twitter.com/5bNDRd2Tag
— Geert Wilders (@geertwilderspvv) September 25, 2025
