Boven luchtmachtbasis Volkel zijn vrijdagavond eerst vijf en later tien drones waargenomen. Van tevoren was duidelijk dat bij drones boven deze locatie wapens zouden worden ingezet. Dat bevestigt minister van Defensie Ruben Brekelmans. “Volkel is een van onze meest gevoelige en best beveiligde locaties,” zegt hij vanuit Canada, waar hij een internationale veiligheidsconferentie bijwoont.
Europa wekenlang geteisterd door drones
De afgelopen weken zijn verschillende Europese landen geconfronteerd met drones boven vliegvelden en militaire installaties. Ook Nederland blijft niet gespaard. De luchtmacht heeft vrijdagavond op basis Volkel wapens ingezet om de drones te verdrijven. Brekelmans werd meteen op de hoogte gebracht van de situatie.
Waarom direct ingrijpen?
Volgens de minister is dat logisch. “Op Volkel staan onze F-35’s, straaljagers die ook kunnen worden ingezet voor nucleaire wapens. Dat maakt het een extreem gevoelige locatie. Er mag niemand te voet komen, maar drones willen we daar al helemaal niet zien.”
Op de vraag of vooraf was afgesproken dat drones direct zouden worden neergeschoten, reageert Brekelmans: “Het hangt af van de situatie, maar we hadden besproken dat als drones langere tijd boven een plek als Volkel zouden vliegen, we bereid moesten zijn om in te grijpen. De beveiliging is daar continu paraat.”
Hoe lang waren de drones zichtbaar?
De totale situatie duurde ongeveer twee uur. Dat betekent niet dat de drones die hele tijd boven de basis hingen. “Ons beeld is dat er eerst vijf drones waren en later tien,” aldus Brekelmans. “Het was donker en het zicht was slecht. We kunnen nog niet vaststellen om wat voor type drones het gaat, daar doen we nu onderzoek naar.”
Welke wapens zijn gebruikt?
Over de ingezette wapens wil Brekelmans niets zeggen. “We willen niet dat tegenstanders weten welke systemen we gebruiken.” Wel is duidelijk dat er geen F-35’s zijn opgestegen en dat er geen Patriot-systemen zijn ingezet. De drones zijn vanaf de grond bestookt, vermoedelijk met lichtere wapens, maar geen van de drones werd daadwerkelijk neergehaald.
Vergelijkbaar met andere landen?
Ook andere Europese landen, waaronder België en Denemarken, kampen met drones boven militaire locaties. Brekelmans wil nog geen vergelijking trekken. “We moeten eerst ons eigen beeld scherp krijgen. Daarna kunnen we pas vergelijken.”
Hobbydrones niet uitgesloten
Een opmerkelijke vraag is of de drones van een hobbyist kunnen zijn geweest. Brekelmans sluit niets uit. “Het is te vroeg om iets te zeggen. Maar ik wil iedereen erop wijzen dat het verboden is om boven militair terrein te vliegen. Veel mensen realiseren zich dat niet, maar dat is net zo verboden als het terrein betreden. En wie de regels overtreedt, kan rekening houden met ingrijpen.”
Wat als het opnieuw gebeurt?
Of Defensie opnieuw wapens inzet als er weer drones worden gesignaleerd, hangt af van de omstandigheden. “Het type drone, de hoogte, de locatie. Maar dat we klaarstaan om in te grijpen als het nodig is, dat is duidelijk.”
Unieke situatie voor Nederland
Nog niet eerder werd Nederland geconfronteerd met een dergelijke dronedreiging. “We zien al lange tijd drones rond militaire locaties, maar dit was anders,” zegt Brekelmans. “Er waren meerdere drones langere tijd zichtbaar, dat brengt risico’s met zich mee. Daarom moesten we ingrijpen.”
Google Maps niet de oorzaak
Er werd gesuggereerd dat Nederland minder doelwit was omdat militaire locaties hier niet zijn afgeschermd op Google Maps, terwijl dat in andere landen wel gebeurt. Brekelmans vindt dat speculatie. “Wat je op satellietbeelden kunt zien is beperkt.”
Wel kijkt Defensie opnieuw naar die toegankelijkheid. “Je wilt als krijgsmacht transparant zijn, maar je wilt tegenstanders ook niet wijzer maken. We onderzoeken nu bij welke locaties afscherming wenselijk is.”
