DEN HAAG – Het mestplan van landbouwminister Femke Wiersma (BBB) is definitief van tafel. De ministerraad heeft besloten het voorstel niet door te zetten, waarmee een belangrijk speerpunt van de BoerBurgerBeweging geen doorgang vindt. Het plan was bedoeld om boeren meer ruimte te geven binnen de mestregels, maar stuitte op weerstand binnen zowel de Tweede Kamer als het kabinet zelf.
Wiersma wilde boeren onder voorwaarden toestaan om meer mest uit te rijden op gronden waar de waterkwaliteit dit toeliet. Het voorstel moest zorgen voor maatwerk en verlichting van de druk die de afbouw van de Europese derogatie op de landbouwsector legt. Ondanks eerdere gesprekken en pogingen tot overleg bleek er onvoldoende draagvlak om het plan te redden.
Interne verdeeldheid binnen kabinet
De afwijzing komt niet alleen voort uit oppositiepartijen, maar ook uit spanningen binnen het kabinet. Met name zorgen over de gevolgen voor de waterkwaliteit speelden een belangrijke rol. Opvallend is dat Wiersma daarbij ook weerstand ondervond van bewindspersonen uit coalitiepartijen, waaronder de VVD, en zelfs van een partijgenoot binnen de BBB die verantwoordelijk is voor waterbeleid.
Die interne verdeeldheid maakte het voor Wiersma lastig om haar voorstel overeind te houden. Uiteindelijk besloot de ministerraad het plan niet verder uit te werken, mede omdat Nederland onder Europees toezicht staat vanwege de waterkwaliteit en de naleving van milieuregels.
Motie Tweede Kamer gaf doorslag
Een dag eerder had de Tweede Kamer al een belangrijke stap gezet richting het afblazen van het mestplan. Een motie van ChristenUnie-Kamerlid Grinwis riep het kabinet op om geen onomkeerbare besluiten te nemen en het dossier over te laten aan een volgend kabinet. In de context van een demissionaire regering gaf die motie de doorslag.
Daarmee blijft de bestaande regelgeving van kracht. De geplande ingangsdatum van 1 januari en de looptijd van vier jaar zijn komen te vervallen. Voor veel boeren betekent dit dat zij te maken blijven houden met strenge mestnormen en beperkte gebruiksruimte, wat volgens belangenorganisaties de financiële druk verder vergroot.
Teleurstelling bij achterban
Binnen de agrarische sector en onder BBB-stemmers leidt het besluit tot grote teleurstelling. De partij wist bij de verkiezingen veel steun te vergaren met de belofte de stem van boeren nadrukkelijk te laten doorklinken in Den Haag. Het mislukken van het mestplan wordt door critici gezien als een teken van de beperkte speelruimte van een relatief nieuwe partij binnen het bestaande politieke systeem.
Wiersma blijft aan
Ondanks de politieke tegenslag heeft minister Wiersma laten weten aan te blijven. Ze noemt opstappen geen optie en benadrukt dat ze haar verantwoordelijkheid blijft nemen binnen de grenzen van de politieke realiteit. Volgens haar is er alles aan gedaan om het plan te laten slagen, maar was het draagvlak uiteindelijk onvoldoende.
Met het definitief schrappen van het mestplan lijkt een belangrijk hoofdstuk voor de BBB in het kabinet afgesloten. De partij staat voor de uitdaging om het vertrouwen van haar achterban vast te houden, terwijl boeren voorlopig moeten blijven werken binnen een regelgeving die zij als knellend en weinig toekomstbestendig ervaren.
