Tilburg krijgt een nieuwe burgemeester: Fleur Gräper van D66. De voormalige staatssecretaris van Cultuur en Media volgt Theo Weterings op, die afgelopen zomer afscheid nam. Gräper wordt op 21 januari officieel beëdigd. Tot die tijd blijft Onno Hoes waarnemend burgemeester.
Hoewel de benoeming door de gemeenteraad en de vertrouwenscommissie wordt gepresenteerd als een weloverwogen keuze, leidt het besluit direct tot discussie. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van november 2023 stemde slechts 7,26 procent van de Tilburgers op D66. De PVV werd in de stad toen veruit de grootste partij met 23,44 procent van de stemmen, gevolgd door GroenLinks-PvdA (20,48 procent), VVD (15,26 procent) en NSC (11,43 procent).
‘Eer om deze stad te mogen vertegenwoordigen’
Gräper (48) kent Tilburg al goed, zegt ze zelf. „Ik ben er de afgelopen maanden meerdere keren geweest en de stad is me echt gaan raken,” zegt ze tegenover Omroep Brabant. „Het is een grote eer om burgemeester te mogen worden van een stad die zich kenmerkt door creativiteit, warmte en eigenzinnigheid.”
Ze was acht jaar gedeputeerde in Groningen en daarna kort staatssecretaris in het demissionaire kabinet. Daarvoor werkte ze onder meer bij de Sociaal-Economische Raad Noord-Nederland. Volgens de vertrouwenscommissie brengt deze loopbaan “bestuurlijke ervaring, betrokkenheid en een groot netwerk” mee.
Voorzitter van de vertrouwenscommissie, Henk van Tilborg, noemt haar „iemand die zowel stevig kan besturen als mensen kan verbinden. Dat past bij Tilburg, een stad die tegelijkertijd sociaal en rebels is.”
Sollicitatieprocedure voortijdig gelekt
De bekendmaking van de benoeming kwam sneller dan gepland. Aanleiding was een publicatie van het Brabants Dagblad, waarin stond dat ook Tweede Kamerlid en oud-wethouder Esmah Lahlah (GroenLinks-PvdA) had gesolliciteerd. Lahlah bevestigde dat later, maar gaf aan in Den Haag te blijven.
De provincie Noord-Brabant heeft aangifte gedaan vanwege het lek.
Commissaris van de Koning Ina Adema was scherp:
„Lekken uit de vertrouwelijke procedure rond de benoeming van een burgemeester is strafbaar. Het schendt het ambtsgeheim en is daarmee een misdrijf.”
Van Tilborg noemt het lek „bijzonder pijnlijk en onacceptabel”, omdat het het vertrouwen in de procedure zou schaden.
Discussie over eerdere reactie op antisemitisme
Naast de politieke discussie over de partijachtergrond, komt ook een eerder incident rond Gräper opnieuw in beeld. In maart 2024 kreeg zij als demissionair staatssecretaris kritiek na een antisemitische aanval op zangeres Lenny Kuhr tijdens een optreden in Waalwijk. Kuhr werd toen door activisten uitgescholden en bedreigd.
Hoewel Gräper het incident veroordeelde, benadrukte ze tegelijkertijd het belang van ruimte voor debat in de culturele sector. Verschillende Kamerleden noemden dat „weifelend” en „te zacht”. BBB-leider Caroline van der Plas zei destijds „verbijsterd” te zijn, terwijl JA21’er Joost Eerdmans vond dat Gräper „de ernst van het incident onvoldoende onderkende”.
Het dossier wordt nu opnieuw genoemd in reacties op sociale media en in lokale discussiefora.
Benoeming ondanks electorale verhoudingen
Dat Tilburg een burgemeester krijgt van een partij die lokaal relatief weinig steun heeft, is niet uitzonderlijk: burgemeesters worden in Nederland niet gekozen door inwoners, maar door de gemeenteraad en formeel benoemd door de Koning. Toch roepen de recente verkiezingsuitslagen in dit geval de vraag op of de functie democratischer moet worden ingevuld, een discussie die in Nederland regelmatig terugkeert.
Voorlopig krijgt Gräper de taak om zich te bewijzen in een stad die de afgelopen verkiezingen anders stemde dan haar politieke kleur.
