In Nederland is de nieuwe variant van het coronavirus, bekend als Stratus (ook wel variante XFG genoemd), in opmars. Bij deze variant vallen vooral klager met de keel op, zoals keelpijn, heesheid en lastig slikken of een geïrriteerde keel. Hieronder het meest complete overzicht van wat we weten over Stratus, welke symptomen anderen melden én wat je kunt doen om besmetting te voorkomen.
Wat is variant Stratus?
Stratus (XFG) is een van de nieuwste subvarianten van SARS-CoV-2. Hij is verwant aan andere recent dominante varianten, en onderzoekers zien dat Stratus zich kan verspreiden tegelijk met andere types zoals de NB.1.8.1-variant (soms Nimbus genoemd).
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft Stratus aangemerkt als een Variant Under Monitoring (VUM). Dat betekent dat er extra alertheid is, maar dat er nog geen bewijs is dat hij veel ziekteverwekkender is dan de vorige varianten.
Opeenstapeling van klachten: wat merken mensen?
Veel mensen met Stratus melden in eerste instantie keelklachten: een droge, geïrriteerde keel, heesheid, pijn bij het slikken. Deze symptomen lijken soms sterker naar voren te komen dan bij eerdere varianten.
Andere bekende klachten zijn droge of prikkelende hoest, vermoeidheid, lichte koorts, gevoel van keelbrand of een schurende keel. Verlies van geur en smaak komt minder vaak voor.
Vooral ouderen en mensen met een kwetsbare gezondheid rapporteren dat de keelklachten hen extra hinder geven. Soms leidt dat tot ziekenhuisopnames, al loopt het aantal ernstige gevallen vooralsnog niet uit de pas met eerdere coronavariant-golven.
Hoe besmettelijk is Stratus?
Stratus wordt sneller herkend in sequentie-onderzoek: het aandeel besmettingen met deze variant groeit.
Mutaties in het spike-eiwit (onder andere posities 478 en 487) kunnen een betere ontwijking van de immuniteit betekenen – bijvoorbeeld van eerdere infecties of vaccinaties.
Toch is er (nog) geen bewijs dat deze variant leidt tot zwaardere ziekte of veel meer ziekenhuisopnames dan vergelijkbare omikron-subvarianten.
Wat kunnen mensen doen om besmetting te voorkomen?
Laat je vaccineren als je dat nog niet hebt gedaan, en zorg, als dat mogelijk is, dat je boosterdosis(sen) up-to-date zijn. Vaccinatie blijft één van de beste verdedigingslinies tegen ernstiger verloop.
Houd afstand in drukke of slecht geventileerde ruimtes. Vermijd bijeenkomsten binnenshuis met veel mensen als je keelklachten krijgt of je je minder lekker voelt.
Gebruik mondkapjes in drukke binnenruimtes, zeker als je verkoudheidsklachten hebt of recent in contact was geweest met besmette personen.
Was regelmatig je handen, dek je mond en neus bij hoesten of niezen, en ontsmet oppervlakken waar veel mensen aankomen. Basale hygiëne blijft belangrijk.
Als je keelklachten hebt, rust goed uit, drink voldoende water, en vermijd rokerige of droge lucht. Luchtvochtigheid in huis kan helpen. Gebruik eventueel keelsnoepjes of zuigtabletten om de keel te verzachten.
Blijf alert op signalen die verslechteren: hoge koorts, kortademigheid, pijn op de borst of plotseling niet meer drinken of eten. Neem contact op met een arts als de klachten ernstig worden.
Waarom is Stratus zorgwekkend genoeg om op te letten?
Alhoewel het risico op ernstige ziekte gemiddeld laag wordt gehouden, kunnen de mutaties zorgen voor een iets lagere effectiviteit van immuniteit, vooral bij mensen die niet recent gevaccineerd zijn of onderliggend ziek zijn.
De combinatie van mildere, maar vervelende symptomen die wel vaker voorkomen – zoals keelpijn en heesheid – betekent dat veel mensen mogelijk besmet raken zonder het meteen door te hebben, waardoor verspreiding kan toenemen.
De status in Nederland
Het Nederlands instituut voor volksgezondheid (RIVM) houdt de aanwezigheid van Stratus in de gaten via kiemsurveillance en rioolwateronderzoek.
Tot nu toe zijn er aanwijzingen dat Stratus voorkomt in meerdere regio’s, en het aandeel groeit, maar het is (nog) niet de dominante variant zoals bij eerdere golven.
Conclusie
Variant Stratus laat zich kenmerken vooral door keelklachten en relatief milde symptomen bij wie voldoende bescherming heeft, maar het feit dat mensen sneller of makkelijker klachten krijgen maakt hem belangrijk om alert op te zijn. Preventie blijft cruciaal: vaccinatie, goede hygiëne, mondbedekking in risicovolle situaties en goede ventilatie. Wie klachten ontwikkelt moet maatregelen treffen — voor zichzelf én om anderen te beschermen.
