EDE — De jaarlijkse Airborne luchtlandingen op de Ginkelse Hei zijn zaterdagochtend van start gegaan met parachutisten, historische vliegtuigen en duizenden bezoekers. De herdenking van Operatie Market Garden krijgt in 2025 extra lading, ook vanwege belangrijke weersomstandigheden die delen van het programma beïnvloeden.
Spectaculaire opening met Dakota en Parachute Group Holland
Om 09:30 uur steeg een Dakota-vliegtuig op om de eerste parachutisten van Parachute Group Holland te droppen. Deze sprong markeerde het begin van het vliegprogramma bij de “dropzone” op de hei. De parachutisten droegen historische kleding uit 1944 en riepen herinneringen op aan de originele luchtlandingen.
De luchtlandingen waren gepland van 09:30 tot 15:00 uur, met onder andere mass drops uitgevoerd door de 11 Luchtmobiele Brigade en internationale deelnemers uit NAVO-landen. Tussen de sprongen zou er bijzondere aandacht zijn voor de manier waarop de geallieerden in 1944 opereerden, inclusief een mass drop in de vroege ochtend, gevolgd door een tweede mass drop rond de middag.
Herdenking en ceremonieel programma
Om 11:30 uur begon de officiële herdenking bij het Airborne Monument op de hei. Hierbij werden toespraken gehouden, kransen gelegd en was er muziek: onder meer door harmonieorkesten en koren, met live klanken passend bij de herdenking. Bezoekers konden meekijken via beeldschermen die verspreid stonden over het terrein om de ceremonie goed te kunnen volgen.
De organisatie had veteranen uitgenodigd, waaronder deelnemers die nog zelf de oorlog hebben meegemaakt. Zij werden geëerd tijdens de ceremonie, samen met burgemeesters en andere hoogwaardigheidsbekleders.
#airborne pic.twitter.com/3iVMVEKdTL
— jacqueline (@brandje11) September 20, 2025
Bezoekersaantal minder dan vorig jaar? Programma deels geschrapt
Het aantal aanwezige toeschouwers lijkt iets lager dan bij de herdenking in 2024. Mogelijk speelt mee dat de weersverwachtingen deels onzeker waren waardoor delen van het middagprogramma – zoals de vrije val die gepland stond om 14:15 uur – geschrapt moesten worden.
Ook voor bezoekers was het sfeerbeeld anders: ondanks de mindere drukte in vergelijking met voorgaande jaren hing er een ingetogen doch bezielde stemming.
Publiek en voorzieningen: jong, oud en alle leeftijden
Het evenement richt zich op een brede opkomst. Bezoekers variëren van oorlogsveteranen tot jonge gezinnen. Voor kinderen zijn er speciale activiteiten: workshops, uitleg over de historische context, en de mogelijkheid zelf te horen wat parachutisten doen en zien. Het programma op de grond loopt parallel aan dat in de lucht zodat ook wie niet naar boven kijkt iets te beleven heeft.
Daarnaast zijn cateringfaciliteiten beschikbaar op het terrein, marktkraampjes met herinneringsartikelen, historische verenigingen, en militaire voertuigen. Voor de logistiek rijden pendelbussen van het NS-station Ede-Wageningen naar de Ginkelse Hei.
Weer en bereikbaarheid: aandacht voor bezoekerscomfort
De gemeente had bezoekers geadviseerd goed voorbereid te zijn. Zon, hitte en mogelijk plotse weerswisselingen werden genoemd. Extra waterpunten zijn geplaatst, en er zijn maatregelen getroffen voor EHBO.
Bereikbaarheid via openbaar vervoer is vergemakkelijkt met gratis pendelbussen, terwijl parkeermogelijkheden rondom de hei beperkt zijn en er parkeerverboden gelden op wegen in de directe omgeving om wildparkeergedrag te voorkomen. Ook is de N224 deels afgesloten voor doorgaand verkeer om de toestroom van bezoekers in goede banen te leiden.
Historische betekenis: 81 jaar later blijft herdenken
De herdenking is onderdeel van de Airborne Ede-maand, waarin stilgestaan wordt bij het vredesbelang en de offers van 1944. Bij Operatie Market Garden landden in september van dat jaar ongeveer 2.200 geallieerde parachutisten op de Ginkelse Heide, met de opdracht bruggen bij Arnhem veilig te stellen. Hoewel de operatie uiteindelijk niet het beoogde resultaat haalde, markeert het een cruciaal moment in de bevrijdingstijd.
Dit jaar wordt bovendien gevierd dat het 80 jaar vrijheid is. Die viering krijgt inhoud met herdenkingen, publieksevenementen, exposities en andere programmering.
