Na twee weken intensief onderhandelen hebben D66-leider Rob Jetten en CDA-voorman Henri Bontenbal hun gezamenlijke agenda afgerond. De twee partijen zijn het eens geworden over plannen voor migratie, veiligheid, economie, woningbouw en stikstof. Volgens de onderhandelaars zijn er “grote knopen doorgehakt” en kunnen zij “verrassen met hun keuzes”. Zij hopen nu dat andere partijen willen aansluiten bij de volgende fase van de formatie.
Agenda ligt klaar, details volgen
Hoewel de inhoud van het document later openbaar wordt, benadrukken Jetten en Bontenbal dat het om concrete en soms gedurfde voorstellen gaat.
Bontenbal: “Er staan ook dingen in waar partijen het niet mee eens zullen zijn. Het is vrij gedetailleerd; anders krijgen we weer het verwijt dat we te vaag blijven.”
Informateur Sybrand Buma brengt dinsdag om 17.00 uur zijn tussenverslag uit aan Tweede Kamervoorzitter Thom van Campen. Maandagavond liet hij al weten dat er alleen nog “puntjes op de i” moesten worden gezet.
Lastige fase breekt aan
Binnen het CDA wordt erkend dat het echte werk nu pas begint. Met de basisagenda moeten Jetten en Bontenbal andere fracties overtuigen om mee te praten over een mogelijke coalitie. De voorkeur blijft uitgaan naar een meerderheidskabinet, maar die optie lijkt door onderlinge blokkades beperkt.
VVD-leider Yesilgöz sluit regeren met GroenLinks-PvdA uit, terwijl Jetten geen coalitie ziet zitten met JA21. De komende dagen spreekt informateur Buma met de overige partijleiders om te inventariseren welke combinaties überhaupt bespreekbaar zijn.
Buma moet uiterlijk 9 december met zijn eindverslag komen. Dan moet duidelijk zijn welke partijen daadwerkelijk gaan onderhandelen over een nieuwe regering.
Constructieve samenwerking
Volgens betrokkenen verliep de samenwerking tussen Jetten en Bontenbal onder begeleiding van Buma opmerkelijk soepel. Er is stevig onderhandeld, maar zonder de emotionele uitbarstingen die eerdere formaties kenmerkten. Beide partijen lijken vastbesloten de chaos van de vorige formatie niet te herhalen: geen lekken, geen openlijke ruzie en een strakke regie op de inhoudelijke voortgang.
