Een groot deel van de Tweede Kamer dreigt landbouwminister Femke Wiersma (BBB) tot de orde te roepen vanwege haar voornemen om nog vóór het kerstreces een besluit te forceren over haar mestplannen. De Kamer wil daar eerst inhoudelijk over debatteren, maar zou die mogelijkheid pas krijgen nadat de nieuwe regels al zijn ingegaan. Verschillende partijen waarschuwen de minister daarom: zet eerst een pas op de plaats.
De frustratie is groot, onder meer bij GroenLinks-PvdA-Kamerlid Laura Bromet. Zij noemt het onbegrijpelijk dat Wiersma vlak voor het einde van het jaar een versoepeling voor boeren wil doorvoeren, ondanks negatieve adviezen van onder andere de Europese Commissie en de landsadvocaat. „Daar staan we dan,” verzucht Bromet. Volgens haar is het absurd dat zo’n ingrijpend besluit op deze manier wordt doorgedrukt.
Wat bij veel Kamerleden extra kwaad bloed zet, is dat Wiersma het kabinet vrijdag – de laatste dag vóór het kerstreces – een besluit wil laten nemen, terwijl de plannen al op 1 januari moeten ingaan. Daardoor zou de Kamer geen reële mogelijkheid meer hebben om het voorstel te bespreken of aan te passen.
Minister Wiersma erkent dat het traject verre van ideaal is verlopen. Haar plannen hadden volgens haar liever eerder moeten worden vastgesteld en behandeld. „Maar het is wat het is,” aldus de minister. Tijdens het ingelaste spoeddebat benadrukte zij dat het debat volgens haar niet over de inhoud van de mestplannen ging, maar over de spanningen binnen het kabinet die daardoor zijn ontstaan. Over de inhoud wilde zij zich nog niet uitlaten zolang de besluitvorming niet is afgerond.
Binnen de coalitie is de verdeeldheid groot. De BBB en VVD voeren al dagenlang crisisoverleg, omdat het plan van Wiersma volgens critici zou leiden tot een hogere stikstofuitstoot en een verslechtering van de waterkwaliteit. Juist op die punten heeft Nederland te voldoen aan rechterlijke uitspraken en Europese regels. De VVD wil daarom niet instemmen met invoering van het plan op deze manier.
Ook andere oppositiepartijen verzetten zich tegen de gang van zaken. ChristenUnie-Kamerlid Pieter Grinwis heeft daarom een motie ingediend die het kabinet oproept om pas in het nieuwe jaar een besluit te nemen over de mestplannen. Daarmee wil hij afdwingen dat de Kamer eerst inhoudelijk kan meepraten. De verwachting is dat deze motie op voldoende steun kan rekenen. Donderdag stemt de Kamer erover.
