Den Haag, 25 september 2025 – Betrouwbaarheid, daadkracht en verbindend leiderschap: dat zijn de eigenschappen waar Nederlandse kiezers het meest naar verlangen in hun toekomstige premier. Dat blijkt uit representatief onderzoek van Ipsos I&O in opdracht van EW Magazine onder ruim 1.000 Nederlanders. Met de verkiezingen van 29 oktober in zicht, wordt de vraag relevanter dan ooit: welke politicus kan het ideaalbeeld van de kiezer belichamen?
Betrouwbaarheid boven alles
Uit het onderzoek blijkt dat 73 procent van de kiezers betrouwbaarheid als belangrijkste eigenschap noemt. Daadkracht (46%) en duidelijkheid (35%) volgen op gepaste afstand, terwijl slechts 4 procent toegankelijkheid doorslaggevend vindt.
Wat kiezers onder betrouwbaarheid verstaan, verschilt. Voor de een betekent het afspraken nakomen en beloftes waarmaken, voor de ander gaat het om transparantie en eerlijkheid over gemaakte keuzes.
Een PVV-kiezer formuleerde het zo: „De ideale premier zegt wat hij doet en doet wat hij zegt. Zet het eigen volk voorop en pakt problemen meteen bij de kern aan.”
Een GL-PvdA-aanhanger benadrukte juist de verbindende kant: „Iemand die er voor iedereen is, goed kan samenwerken, betrouwbaar en opkomt voor alle inwoners.”
Een CDA-kiezer gaf de voorkeur aan een staatsmanachtige rol: „Een verbinder die het algemeen belang vooropstelt, de langere termijn voor ogen houdt en constructief bijdraagt aan Europa.”
De rode draad: Nederlanders verlangen naar een premier die boven de partijen staat, duidelijk communiceert en vertrouwen wekt.
Wie scoort het best?
Kiezers werd ook gevraagd hoe vier prominente politici scoren op de gewenste eigenschappen. Daaruit kwam een opvallende winnaar naar voren: Henri Bontenbal (CDA).
Hij scoort het hoogst op betrouwbaarheid, daadkracht én duidelijkheid.
Geert Wilders (PVV) wordt gezien als daadkrachtig en duidelijk, maar roept veel negatieve oordelen op. Tegelijk krijgt hij de meeste erkenning voor de eigenschap „weten wat er speelt bij gewone mensen.”
Frans Timmermans (GL-PvdA) en Dilan Yesilgöz (VVD) krijgen voor alle eigenschappen meer slechte dan goede beoordelingen.
Populariteit van Schoof
Opvallend is de relatieve populariteit van demissionair premier Dick Schoof. Hoewel hij geen lijsttrekker is, wordt hij twaalf keer spontaan genoemd als ideale premier. Zijn naam valt bijna net zo vaak als die van gevestigde politici als Bontenbal, Wilders en Rutte.
Schoof scoort vooral omdat hij wordt gezien als een partijloze bestuurder die boven de partijen staat. Hij krijgt van 48 procent van de bevolking een voldoende (gemiddeld rapportcijfer: 5,3). Alleen Bontenbal scoort significant beter met een 6,3.
Wilders, Yesilgöz en Timmermans krijgen alle drie een duidelijke onvoldoende: hun rapportcijfers liggen tussen 3,9 en 4,3.
Realist liever dan idealist
Ipsos I&O legde ook vier tegenstellingen voor. De belangrijkste uitkomst: kiezers willen een realist in het Torentje. 63 procent kiest voor een realist, slechts 4 procent voor een idealist.
Andere thema’s zorgen voor verdeeldheid:
Luisteren naar kiezers vs. luisteren naar de rechtsstaat
34 procent vindt dat een premier vooral naar de meerderheid moet luisteren.
21 procent vindt gehoorzaamheid aan de rechtsstaat belangrijker.
Kiezers van SP, PVV, BBB en JA21 neigen sterker naar de meerderheid, terwijl GL-PvdA, D66 en CDA meer nadruk leggen op de rechtsstaat.
Binnenlandse problemen vs. buitenlandse vertegenwoordiging
29 procent wil dat een premier zich primair richt op binnenlandse problemen.
22 procent vindt juist de internationale rol van Nederland belangrijker.
Bruggenbouwer vs. sterke leider
34 procent prefereert de premier als bruggenbouwer, vaak kiezers van linkse en centrumrechtse partijen.
26 procent ziet liever een sterke leider, vooral onder rechts-conservatieve kiezers.
Het profiel van de ideale premier
Alles bij elkaar ontstaat een duidelijk profiel:
Betrouwbaar – zegt wat hij doet en doet wat hij zegt.
Daadkrachtig – durft knopen door te hakken en problemen bij de kern aan te pakken.
Verbindend – luistert naar verschillende groepen en brengt hen bij elkaar.
Duidelijk – communiceert helder over keuzes en koers.
Boven partijen – staat niet voor partijpolitiek, maar voor het landsbelang.
Of een politicus dit ideaalbeeld weet te belichamen, is de vraag. Met de verkiezingen in aantocht zullen partijen hun lijsttrekkers proberen te profileren als de premier die het volk zoekt – maar de lat ligt hoog.
Onderzoeksmethode
Het onderzoek werd uitgevoerd door Ipsos I&O tussen 29 augustus en 1 september 2025, onder 1.090 Nederlanders van 18 jaar en ouder. De steekproef is representatief voor geslacht, leeftijd, regio, opleidingsniveau en stemgedrag. De foutmarge bedraagt circa 2,8 procent.
