Met de verkiezingen nog slechts enkele dagen verwijderd, neemt de spanning zichtbaar toe binnen de campagneteams van de politieke partijen. Nieuwe cijfers uit een representatieve peiling van Maurice de Hond in Zuid-Nederland laten een opvallend beeld zien: de PVV van Geert Wilders verliest duidelijk steun, maar behoudt desondanks haar positie als grootste partij van Nederland. De verhoudingen binnen het politieke landschap lijken daarmee wel te verschuiven, maar nog niet te kantelen.
Reactie op televisiedebat
De peiling volgt kort op het televisiedebat van afgelopen donderdagavond, waarin Wilders voor het eerst deelnam. Tijdens het debat kreeg hij stevige kritiek van meerdere lijsttrekkers, die hem verantwoordelijk stelden voor de val van het kabinet-Schoof. Dat moment lijkt bij een deel van de kiezers te hebben doorgewerkt, vooral in het zuiden van het land, waar De Hond zijn meting uitvoerde.
Duidelijke daling voor de PVV, maar positie blijft sterk
In Limburg, traditioneel een belangrijke provincie voor de PVV, daalt het percentage kiezers dat op de partij wil stemmen van 33,3 naar 28,3 procent. Dat is een verlies van 5 procentpunt. Wanneer de resultaten uit Limburg, Noord-Brabant en Zeeland worden vertaald naar landelijke verhoudingen, zou de PVV van een fictief aantal van 44 zetels dalen naar ongeveer 36 zetels. Daarmee zou Wilders nog altijd de grootste fractie vormen in de nieuwe Tweede Kamer, maar met een minder stevige marge dan voorheen.
CDA maakt opvallende heropleving
Een van de meest opvallende bewegingen in de peiling is de sterke stijging van het CDA. De partij raakte bij de vorige verkiezingen vrijwel haar gehele traditionele aanhang kwijt en hield destijds slechts vijf Kamerzetels over. In Zuid-Nederland zou die situatie nu drastisch veranderen. Volgens de peiling zou het CDA onder leiding van Henri Bontenbal kunnen doorgroeien naar circa 22 zetels landelijk — een verviervoudiging van het huidige aantal.
In Limburg alleen al stijgt de partij van 3,4 naar 13,8 procent. Dat duidt erop dat een deel van de kiezers op zoek is naar een meer gematigde, vertrouwde middenkoers.
GroenLinks-PvdA blijft stevig tweede
De combinatie GroenLinks-PvdA blijft in Limburg de tweede partij, met ruim 14 procent van de stemmen. In de drie zuidelijke provincies samen is het beeld iets genuanceerder: Limburg ziet een lichte groei, maar in Noord-Brabant en Zeeland daalt de steun enigszins. Per saldo komt de gezamenlijke lijst van Frans Timmermans in het zuiden uit op een fictief zeteltotaal van 19, één minder dan voorheen.
Andere opvallende verschuivingen
De peiling toont daarnaast een aantal opmerkelijke bewegingen bij andere partijen:
Met name het bijna volledig wegvallen van steun voor NSC is opvallend. Waar de partij van Pieter Omtzigt eerder in het zuiden sterk leek te scoren, lijkt die kiezersbasis nu grotendeels te zijn verdwenen of verschoven.
Eindfase van de campagne breekt aan
Nu de verkiezingen voor de deur staan, is het volgens deskundigen te vroeg om definitieve conclusies te trekken. Kiezers maken vaak in de laatste dagen of zelfs in het stemhokje hun keuze. Ook het verloop van de komende debatten en mediapresentaties kan nog invloed hebben op het stemgedrag.
Wat de peiling echter duidelijk laat zien, is dat de strijd om de tweede en derde plaats volledig open ligt — en dat de PVV, ondanks verlies, voorlopig stevig bovenaan blijft staan.
