Eindelijk duidelijkheid na tien jaar Dieselgate
Na jaren procederen is er eindelijk een doorbraak in de zogenoemde sjoemeldiesel-affaire. Autofabrikant Volkswagen heeft in Nederland een schikking getroffen met drie claimorganisaties, waardoor eigenaren van dieselauto’s met verboden software recht hebben op een schadevergoeding. Voor tienduizenden Nederlanders – onder wie duizenden Limburgers – betekent dit een financiële genoegdoening na een schandaal dat de autowereld een decennium lang in zijn greep hield.
Vergoeding tussen 300 en 2.500 euro
De getroffen regeling geldt voor auto’s van de merken Volkswagen, Audi, Seat en Škoda die tussen 2008 en 2015 zijn verkocht en uitgerust zijn met de beruchte EA189-dieselmotor. Deze motoren waren voorzien van software die herkende of de auto tijdens een officiële test op een rollenbank stond. Alleen tijdens zo’n test werden de schoonmaaksystemen volledig geactiveerd, waardoor de uitstoot tijdelijk leek te voldoen aan de strenge milieunormen. Op de weg bleek de uitstoot echter vele malen hoger.
Onder de nieuwe regeling ontvangen eigenaren een schadevergoeding die varieert van 300 tot 2.500 euro, afhankelijk van factoren zoals het model, de leeftijd van de auto en of het voertuig nieuw of tweedehands is gekocht. Gedupeerden kunnen zich aanmelden via de website dieselakkoord.nl tot uiterlijk 10 december 2025.
No cure, no pay
De procedure werkt volgens het principe no cure, no pay. Als een eigenaar geen vergoeding krijgt, zijn er ook geen kosten. Wordt er wel uitgekeerd, dan gaat maximaal 25 procent van het bedrag naar de claimorganisaties en de Consumentenbond ter dekking van de proceskosten. Volgens betrokkenen is dat een eerlijke verdeling, gezien de omvangrijke juridische strijd die eraan voorafging.
Groot succes voor claimorganisaties
De schikking maakt in Nederland een einde aan jarenlange rechtszaken van belangenorganisaties Stichting Car Claim, Diesel Emissions Justice en de Volkswagen Group Diesel Efficiency Stichting (VGDES). Zij procedeerden tegen Volkswagen, de Nederlandse importeur en de dealers. In eerdere rechtszaken kregen de organisaties al gelijk, maar Volkswagen ging telkens in hoger beroep.
“Het vergde een lange adem, maar het is goed dat partijen nu tot een passende oplossing zijn gekomen,” aldus Guido van Woerkom, voorzitter van Stichting Car Claim. Ook de andere organisaties spreken van een belangrijke overwinning voor consumentenrecht.
Dieselgate: van schandaal tot miljardenverlies
Het dieselschandaal, wereldwijd bekend geworden als Dieselgate, kwam in 2015 aan het licht. Onderzoek in de Verenigde Staten toonde aan dat miljoenen auto’s wereldwijd waren uitgerust met verboden ‘defeat devices’. Voor Volkswagen leidde dit tot een van de grootste crises in de geschiedenis van de auto-industrie. Het concern moest wereldwijd al meer dan 33 miljard euro betalen aan boetes en schadevergoedingen.
Het schandaal had grote gevolgen voor de reputatie van het merk en zette de hele autosector op scherp. Ook andere fabrikanten zoals Fiat, Renault en Mercedes-Benz bleken de regels te hebben omzeild door het onder bepaalde omstandigheden uitschakelen van emissiesystemen. Hoewel deze praktijken subtieler waren dan bij Volkswagen, oordeelde het Europese Hof van Justitie in 2020 dat ook zij in strijd met de wet handelden.
Waarom Volkswagen fraudeerde
Dat Volkswagen überhaupt koos voor manipulatie, kwam voort uit de strijd om marktaandeel. In de Verenigde Staten moest het merk concurreren met Toyota’s populaire Prius, een hybrideauto met lage emissies. VW had zwaar ingezet op dieseltechnologie, die in Europa populair was maar in de VS een moeilijker verkoopargument had. Toen ingenieurs er niet in slaagden een betaalbare en tegelijkertijd schone dieselmotor te ontwikkelen, werd besloten tot fraude.
Opmerkelijk is dat de betere, duurdere reinigingstechnologie wél werd toegepast in Amerikaanse modellen, waar de emissienormen strenger waren. In Europa werd gekozen voor de goedkopere maar illegale softwarematige oplossing.
Strafzaken tegen topmanagers
De top van Volkswagen heeft altijd ontkend op de hoogte te zijn geweest van de fraude. Toch lopen er nog altijd strafzaken. Voormalig topman Martin Winterkorn moet zich verantwoorden, al is zijn proces herhaaldelijk uitgesteld vanwege gezondheidsproblemen. Eerder dit jaar werden vier oud-topmanagers schuldig bevonden aan fraude en kregen zij celstraffen opgelegd door de Duitse rechter.
Opluchting en kritiek
Voor de tienduizenden Nederlandse gedupeerden betekent de schikking eindelijk een vorm van erkenning. Velen voelen zich jarenlang bewust misleid door mooie beloften over ‘schone diesel’. Tegelijkertijd klinkt er ook kritiek: sommigen vinden de bedragen te laag in verhouding tot de schade die ze hebben geleden, zoals waardeverlies van hun auto en extra kosten voor brandstof en onderhoud.
Einde van een tijdperk?
Met de schikking in Nederland lijkt het boek voor Volkswagen grotendeels gesloten, al blijft het dieselschandaal de sector nog lang achtervolgen. Voor veel consumenten markeert het een keerpunt in de manier waarop ze naar de auto-industrie kijken. En voor de autofabrikanten zelf is het een harde les: gesjoemel komt vroeg of laat aan het licht — en de rekening is hoog.
