Demissionair premier Dick Schoof schuift dinsdag opnieuw aan bij topoverleg met EU-leiders over het vredesplan voor Oekraïne. Terwijl de VS, Oekraïne en de EU elkaar steeds beter weten te vinden, blijft volgens Schoof vooral de vraag of Rusland bereid is aan te schuiven aan de onderhandelingstafel.
Deze week wordt in Genève intensief gesproken over het gevoelige vredesplan. De Verenigde Staten, Oekraïne en een kopgroep van EU-landen proberen de scherpe kanten van het voorstel af te slijpen. Tegelijkertijd bespreekt de coalitie van ‘bereidwilligen’ – 33 landen, waaronder Nederland – alvast de periode ná een mogelijke vrede.
Schoof reist dinsdag naar Suriname en zal zijn collega-regeringsleiders via video spreken. Deze site sprak hem telefonisch na afloop van een informeel EU-overleg over Oekraïne, vanuit Angola, waar hij aanwezig is voor een EU-Afrikatop.
Is er vooruitgang in Genève?
„De signalen uit Genève zijn positief; we bewegen de goede kant op. De VS, Oekraïne en de EU komen dichter bij elkaar, en dat is cruciaal. Het oorspronkelijke plan bestond uit 28 punten en riep zorgen op. Dat is nu stevig aangepast. Bovendien is de eerder gestelde deadline van donderdag van tafel. Dat geeft ruimte om het proces zorgvuldig voort te zetten.”
Kan Oekraïne land afstaan in ruil voor vrede?
„Dat is een beslissing die uitsluitend bij Oekraïne ligt. Ik heb eerder gezegd: volgens internationaal recht kun je geen grondgebied veroveren door oorlog te voeren. Maar vanzelfsprekend speelt dit punt in de onderhandelingen.”
Ligt er in Genève een alternatief plan dat gunstiger is voor Oekraïne?
„Er is niet één duidelijk tegenplan. Er wordt overal nagedacht over de vraag hoe we een voorstel krijgen dat beter uitpakt voor zowel Oekraïne als de EU. Gisteren hebben EU-landen, Oekraïne en de VS al meer gezamenlijke uitgangspunten gevonden. De volgende stap is bezien of er met Rusland überhaupt gesproken kan worden. Het is nu aan Rusland om te bepalen of ze aan tafel komen.”
De Oekraïense ambassadeur zei dat Nederland veel doet, maar dat er behoefte is aan meer steun. Komt er extra geld?
„Nederland is altijd helder geweest over onze steun. Ik verwacht dat de partijen die nu formeren die lijn zullen doorzetten. Een groot deel van de Tweede Kamer staat achter politieke, financiële en militaire steun voor Oekraïne.”
Betekent dit dat Nederland meer gaat bijdragen dan de huidige 3,5 miljard euro per jaar?
„Dat bedrag zien we als een gemiddelde en daarmee leveren we al een forse bijdrage. Samen met Denemarken doen we relatief veel. We blijven kijken of extra steun nodig is, maar we verwachten ook dat andere EU-landen hun aandeel leveren. De lasten moeten we echt samen dragen.”
U spreekt met Europese leiders over miljardensteun en mogelijke militaire missies. Overlegt u hierover ook met de formerende partijen D66 en CDA?
„Nee, op dit moment ligt er geen acute vraag, dus er was geen directe aanleiding. Maar we zijn voortdurend in gesprek met de Tweede Kamer over dit soort onderwerpen, zeker nu het kabinet op een smalle politieke basis steunt.”
