Een video die onlangs opdook op sociale media toonde een scène die velen in België én daarbuiten deed terugschrikken: een groep mensen – kennelijk familie – zat ontspannen te picknicken op grafzerken in een multireligieuze begraafplaats net buiten Brussel. Een tafel vol maaltijd en water werd zorgvuldig geplaatst op een steen, midden tussen de graven. Het leverde een storm aan commentaar op, met termen als ‘respectloos’ en ‘onbegrijpelijk’ die vaak terugkwamen in reacties.
Begraafplaats als picknickplek: een culturele botsing
In de video zijn meerdere personen zichtbaar, sommigen met hijab, anderen in traditionele kleding. Ze zitten rond stenen grafzerken en delen een maaltijd, vermoedelijk tijdens een religieus moment. Voor velen leek het een symbool van ontspanning in een plaats van bezinning – een grensoverschrijdende combinatie die tot heftige emoties leidde. Critici spraken van desecratie, terwijl voorstanders wezen op culturele tradities waarin eten bij bewaarde graven hoort bij herdenken en het samenzijn met overledenen.
Gemeentelijke reactie: ‘Cultuur ≠ religie’
De lokale autoriteiten reageerden snel op de beelden. Vanuit de gemeente Evere, onderdeel van een intercommunale die begraafplaatsen beheert in Brussel, klonk begrip voor de verontwaardiging, maar met nuances. Een gemeentelijke ambtenaar benadrukte dat de Franse Syrische gemeenschap traditioneel momenten als deze kent, waarin families samenkomen bij graflocaties om te eten en te herinneren. “Het is geen religie, maar cultuur,” klonk het begripvol. Desalniettemin werd duidelijk gemaakt dat deze praktijk niet strookt met de regulering van de begraafplaats.
Regels staan duidelijk: eten is verboden
De website van de begraafplaats vermeldt expliciet dat picknicken, roken of andere verstoringen van de rust verboden zijn. Hoewel zulke bijeenkomsten al eerder voorkwamen, maakte de grootte van de begraafplaats toezicht moeilijk – zeker in weekends of feestdagen. De beheerder bevestigde dat er inmiddels beveiliging is ingevoerd en dat bij herhaalde overtreding zelfs een beroep op de politie mogelijk is. Maar toezicht op continue naleving blijft een uitdaging.
Culturele reflectie versus algemeen fatsoen
Het incident riep bredere vragen op: hoe ver reikt het begrip voor culturele gebruiken in een multiculturele samenleving? De begraafplaats is zowel christelijk, joods als islamitisch, wat de spanning tussen culturele praktijken en algemeen geldende normen in de spotlights zet. Sommige commentatoren pleitten voor een open dialoog, waarin de traditie van samen herdenken en eten bij graven kan bestaan, mits op een manier die respectvol is voor anderen. Anderen benadrukten juist dat openbare begraafplaatsen geen plek zijn voor ontspanning of rituelen die verstorend kunnen zijn.
Geraakte nabestaanden en betrokkenheid
Het verhaal raakte niet alleen intern – nabestaanden van mensen begraven op de locatie lieten hun stem horen. Zij uitten angst voor beschadiging van graven of verstoorde rust. Voor de betrokken familie die gefilmd stond, was het waarschijnlijk niet de bedoeling geweest om te choqueren; hun intentie was eerbiedig samen zijn, maar de publieke reactie laat zien dat context cruciaal is.
Een kans op begrip en beleid
Wat nu? Voor bestuurders is het een moment om na te denken over communicatie, toezicht en beleidsvormen die culturele waarden respecteren én openbare ruimtes beschermen. Voor gemeenschappen is het een kans om over normen, gebruik en context te praten. Zoals een lokale bewoner het zei: “Een begraafplaats is geen park – maar dat betekent niet dat elke herinnering of traditie er ongepast is.” Het draait om wederzijds respect en open dialoog in een samenleving die zowel divers als verbonden wil blijven.
