De VVD in Beverwijk luidt de alarmbel nu de overlast van fatbikes in de nieuwbouwwijk “Stad van de Zon” escaleert. Volgens bewoners, lokale politici en meldingen op sociale media is het gedrag van fatbikers steeds meer hinderlijk: harde muziek, roekeloos gedrag, agressie en gevaarlijke situaties voor voetgangers en omwonenden. Verschillende partijen vrezen dat de situatie vergelijkbaar wordt met andere gemeenten waar fatbikeoverlast leidde tot veiligheidsproblemen en maatschappelijke onrust.
Wat is de fatbike en wat maakt het probleem zo lastig?
A fatbike is een elektrische fiets met brede banden, vaak met krachtige motoren, gemaakt om ook op zachte ondergronden zoals zand te rijden. Veel fatbikes zijn uitgerust met gas- of schakelhendels die de snelheid en het vermogen verhogen. De combinatie van snelheid, gewicht en brede banden zorgt ervoor dat fatbikes op straat, trottoirs of onverharde oppervlakken meer schade en overlast veroorzaken dan gewone fietsen.
De regelgeving rondom fatbikes loopt achter. Gemeenten worstelen met hoe om te gaan met helmplicht, minimumleeftijd, registratie (framenummers), verlichting en handhaving. Veel overlast komt voort uit onduidelijkheid over wat wel en niet mag.
Beverwijkse situatie: wat is er bekend?
In “Stad van de Zon” zou de overlast volgens bewoners bestaan uit: fatbikes op stoepen waar voetgangers lopen; gebruikers zonder verlichting die ‘s avonds scheuren; geluidsoverlast door motorachtige geluiden; achtervolgingen en botsingen met andere fietsers of bewoners. Er zijn meldingen bij de politie en handhaving, maar bewoners ervaren dat de opvolging traag is.
Lokale VVD-vertegenwoordigers geven aan dat inwoners zich onveilig voelen. Kleine kinderen durven niet op straat te spelen, ouderen durven niet ongehinderd te lopen. Er wordt gevreesd dat, als niet snel ingegrepen wordt, de gedragingen van fatbikers de norm worden – met alle gevolgen van dien.
Wat wordt er al geprobeerd?
In andere regio’s zijn al maatregelen genomen tegen soortgelijke overlast. De VVD heeft op landelijk niveau eerder voorstellen gedaan voor:
Een minimumleeftijd voor fatbikegebruik, bijvoorbeeld 14 jaar
Helmplicht
Verplichte registratie / framenummers voor fatbikes
Strengere handhaving door politie of gemeentelijke boa’s
Voorlichtingscampagnes over veilig en respectvol gebruik
Sommige gemeenten hebben fatbikes al expliciet verboden op bepaalde paden of trottoirs. Bewonersorganisaties pleiten voor meer surveillance, inzet van camera’s op overlastplekken en meer boetes bij overtredingen.
Vergelijkbare voorbeelden in Nederland
De kwestie is niet uniek voor Beverwijk. Gemeenten als Zoetermeer, Dijk en Waard en meerdere andere plaatsen in Noord-Holland melden al langer frustratie over fatbikes. In Dijk en Waard klaagt de VVD dat zij behoren tot de minst veilige fietsgemeenten vanwege ongelukken met fatbikes. In Zoetermeer is de binnenstad een knelpunt; bewoners spreken over gelach ‘en gillende banden in het Stadshart’. Landelijk groeit de roep om beleid om fatbikes veiliger en minder overlastgevend te maken.
Reacties van de VVD en lokale politiek
De Beverwijkse VVD zegt dat zij in gesprek zijn met het gemeentebestuur over mogelijke maatregelen. Zij willen dat:
De gemeente duidelijke regels opstelt voor fatbikegebruik in wijken zoals Stad van de Zon
De handhaving wordt versterkt, meer boetes en direct straffen bij overtredingen
Er onderzoek komt naar welke plekken in de wijk het meest overlastgevend zijn, om gerichte maatregelen te nemen
Bewoners actief worden betrokken via meldpunten en buurtcomités, zodat klachten worden opgepakt en er zicht op resultaten komt
De VVD noemt het belangrijk dat overlast niet uitgroeit tot een situatie waarin fatbikegebruikers zich vrij voelen om regels te negeren, wat leidt tot structurele overlast en veiligheidsproblemen.
Uitdagingen en dilemma’s
Er zijn echter ook obstakels. Een belangrijke complicatie is het ontbreken van eenduidige nationale wetgeving voor fatbikes: sommige modellen vallen in een grijs gebied tussen fiets en bromfiets. Dat maakt handhaving ingewikkeld. Gemeenten hebben beperkte capaciteit voor handhavers en boa’s, en ook de politie ervaart drukte.
Daarnaast is het balanceren van belangen: sommige fatbikegebruikers wijzen erop dat zij alleen recreatief rijden, zich niet bewust zijn van de overlast of niet in staat zijn dure modellen met vergunning of registratie te kopen. Voorstanders pleiten voor regulering in plaats van volledige verboden.
Wat kan er verder gebeuren?
Experts en betrokkenen denken dat de volgende stappen zinvol zijn:
Inventarisatie van klachten in Stad van de Zon: locaties, tijden en aard van overlast precies in kaart brengen
Pilotprojecten voor snelheidsbeperkingen of bepaalde routes voor fatbikes
Verplichte registratie of markering waardoor overlastvereerders makkelijker te traceren zijn
Verhoogde zichtbaarheid van handhaving – mee op fatbikes of met AGV’s (auto’s, politie) in wijken
Onderwijs en bewustwording in scholen en achter buurtinitiatieven over fatbikes en verantwoordelijk gebruik
