Bij een grootscheepse controle op fatbikes heeft de politie opnieuw tientallen boetes uitgedeeld aan bestuurders van deze oversized elektrische fietsen. De actie maakt onderdeel uit van een snelle toename van handhavings- en toezichtsmaatregelen tegen fatbikes, die steeds vaker worden opgevoerd en gebruikt op de openbare weg terwijl ze niet aan de wettelijke eisen voldoen.
De recente controles vonden verspreid over verschillende gemeenten plaats en resulteerden gezamenlijk in tientallen bekeuringen. Zo werden tijdens een actie in de noordelijke regio ruim honderd fatbikes onder de loep genomen, en werden daarbij tientallen boetes uitgeschreven vanwege onder meer opgevoerde snelheden, ontbrekende remmen of andere technische gebreken. In één geval werd zelfs een 10-jarig kind aangetroffen op een fatbike die veel sneller kon dan de toegestane 25 km/u.
De toegenomen handhaving is een direct antwoord op het groeiende aantal fatbikes dat de wet overtreedt. Volgens het Openbaar Ministerie zijn in het afgelopen jaar meer dan 10.500 fatbikes in beslag genomen, en het aantal boetes voor fatbikes is in de afgelopen drie jaar verdubbeld. Het gaat niet alleen om zwart-opgevoerd materiaal, maar ook om heel jonge bestuurders en situaties waarin elektrische fietsen worden gebruikt alsof het motorbanen zijn.
Volgens de Nederlandse politie kunnen fatbikes die harder dan 25 km/u rijden of technische aanpassingen bevatten als bromfiets of zelfs motorfiets worden aangemerkt. In die gevallen gelden andere regels: helm, kentekenbewijs en motorrijtuigverzekering. Tijdens controles is gebleken dat veel bezitters zich daar niet van bewust zijn of bewust de regels omzeilen. Een recent geval op een rollerbank toonde aan: een fatbike die in de test alsnog harder kon dan 25 km/u, zelfs nadat een knop was ingedrukt om de opvoerset uit te schakelen.
Naast de opgevoerde snelheid werden ook technische tekortkomingen geconstateerd. Zo werden remmen niet in orde bevonden, leds en verlichting ontbraken of werkten niet, en was de algemene staat van sommige fietsen ernstig. Ouders kregen een schrik te verwerken toen een kind van 10 jaar werd aangetroffen op een fatbike met opvoerset. De controle-acties waren concreet in bijvoorbeeld Arnhem en Nijmegen, en in de noordelijke provincies, waarbij de politie met meerdere teams op verschillende locaties tegelijk handhaafde.
De maatschappelijke impact van de actie is groot. Weggebruikers en verkeersveiligheidsdeskundigen waarschuwen al langer dat deze snelle e-bikes – vooral fatbikes – voor echte verkeersveiligheidsrisico’s zorgen. Ze rijden harder dan een standaard elektrische fiets, worden vaak buiten reguliere fietspaden gebruikt, en kunnen door hun brede banden en zware motortechniek aanzienlijk sneller gevaar opleveren. De controles sturen daar dus expliciet op aan.
Volgens een woordvoerder van de politie gaat het niet alleen om enkel boetes: “Het is belangrijk dat wij duidelijk maken dat op de openbare weg regels gelden en dat voertuigen die niet daaraan voldoen, worden aangepakt.” De inrichting van fatbikes, de gebruikssituatie en de leeftijd van de bestuurders zijn indicatoren waarop worden geselecteerd voor controles. Voor herhaalde overtredingen geldt inbeslagname van de fiets.
Voor bestuurders van fatbikes betekent dit dat zij zich bewust moeten zijn van de wettelijke grenzen: een elektrische fiets die harder rijdt dan 25 km/u of een fiets met gashendel en motor boven 250 W valt buiten de standaard fietsregels. Daarbij komen aanvullende eisen kijken. Omdat veel gebruikers en ouders zich niet bewust zijn van deze regels, draaien gemeenten en handhavers steeds actiever handhaving op.
De opleving van deze controle-golven is niet zomaar toevallig: verkeersorganisaties hebben erop gewezen dat fatbikes steeds zichtbaarder worden in stedelijke gebieden, mede door de populariteit ervan. Waar voorheen vooral bromscooters of snorscooters onderwerp van handhaving waren, zijn nu ook deze snelle elektrische fietsen structureel in beeld. Het debat over regelgeving, aansprakelijkheid en verkeersinfrastructuur wordt daarmee nieuw leven ingeblazen.
Voor fatbike-bezitters en ouders van jonge gebruikers luidt de boodschap: controleer of de fiets voldoet aan de regels, wees bewust van de risico’s, en gebruik hem gepast – anders riskeer je flinke boetes, inbeslagname of persoonlijke en publieke veiligheid. De recente brede handhavingsactie maakt dit direct duidelijk: de tijd van (onopgemerkt) opereren met opgevoerde fatbikes is merkbaar voorbij.
