In Moerdijk heeft PVV-leider Geert Wilders vrijdag opnieuw de aandacht op zich weten te vestigen door zich persoonlijk te mengen in het groeiende verzet tegen de mogelijke verdwijning van het dorp. Voor de plaatselijke vishandel, midden in het dorpshart van de kleine gemeenschap tussen Rotterdam en Breda, sprak Wilders bewoners toe en stelde hij dat het “ondenkbaar en onacceptabel” is dat Moerdijk – met ruim 1100 inwoners – moet wijken voor uitbreiding van industrie.
De actie komt op een politiek gevoelig moment: komende maandag praten ministers en lokale bestuurders verder over het plan dat ervoor zou zorgen dat het dorp volledig plaatsmaakt voor economische ontwikkeling. Bewoners vrezen dat hun huizen, geschiedenis en dorpsleven worden uitgewist. Wilders ziet het als zijn plicht om hen te steunen en kiest daarbij voor een aanpak die hij in de oppositie vaker heeft ingezet: een mediagenieke protestactie die de discussie naar de voorgrond moet trekken.
“Een schande”
Tussen de camera’s en microfoons hekelt Wilders het voornemen van het kabinet en verbindt hij de discussie direct aan D66-leider Rob Jetten, die eerder pleitte voor de bouw van meerdere nieuwe steden. “Dan is het niet zo’n mooi begin als je eerst een dorp laat verdwijnen,” zegt hij scherp. Volgens Wilders moet de Tweede Kamer het plan alsnog blokkeren, en hoopt hij op steun van partijen die mogelijk tot een toekomstige coalitie behoren.
Dat de PVV tot een half jaar geleden nog de grootste coalitiepartij was, betekent volgens critici dat Wilders destijds invloed had kunnen uitoefenen. Wilders benadrukt echter dat zijn toenmalige minister, Barry Madlener, niet betrokken was bij het besluit over het eventuele opheffen van het dorp. “Wij hadden eerder geen idee dat dit voorstel erin zat,” zegt hij.
De ‘methode-Wilders’: protest als politieke hefboom
Oud-PVV’ers herkennen de werkwijze die Wilders in Moerdijk laat zien: een periode waarin de partij stevig in de oppositie staat, wordt traditioneel gekenmerkt door opvallende demonstraties en mediastunts. Zulke acties leveren veel zichtbaarheid op, maar duren vaak niet lang.
In 2012, nadat de PVV de gedoogcoalitie had laten vallen, kondigde de partij een landelijke ‘verzetstoer’ aan tegen het kabinet dat volgens Wilders “de samenleving plundert”. Die actie begon luidruchtig bij het ministerie van Algemene Zaken, waar Wilders met protestborden stond voordat de ministerraad begon. Ministers lachten hem destijds vriendelijk toe en vroegen gekscherend of hij “ook naar boven zou klimmen”.
Eerder was er ook een zogenoemde ‘moskNee-toer’, gericht tegen de bouw van moskeeën. Die tour kreeg nauwelijks tractie en doofde snel uit. Volgens oud-Kamerlid Joram van Klaveren volgde de partij destijds een herkenbaar patroon: “Het is vaak even de agenda domineren, een golf van aandacht creëren, en dan weer door naar het volgende onderwerp.”
De zomer van verzet die uitdoofde
Nog recenter kondigde de PVV in juli een “zomer vol verzet” aan tegen de komst van nieuwe asielzoekerscentra. Wilders verscheen bij twee gemeentehuizen met een megafoon, maar daarna werd het stil. Dat zorgt voor de vraag of zijn bezoek aan Moerdijk eveneens een eenmalige actie is.
Wilders zelf weerspreekt dat fel. “Als ik hier vaker moet terugkomen, zal ik dat zeker doen. Als publiciteit helpt om deze mensen te steunen, dan ben ik niet klaar na vandaag.”
Onder bewoners klinkt hoop, maar ook voorzichtigheid: veel mensen in Moerdijk vrezen dat de landelijke politiek meer spreekt dan doet.
PVV terug in de oppositie: strijd om aandacht
De politieke werkelijkheid is voor de PVV veranderd sinds de breuk van de vorige coalitie. De partij staat opnieuw aan de zijlijn en voelt dat in de Tweede Kamer. PVV’ers zeggen dat zij na de kabinetsval regelmatig worden gemeden in het parlementaire overleg, en dat lobby en invloed minder vanzelfsprekend zijn dan tijdens hun periode als coalitiepartner.
Toch overheerst bij veel PVV-leden het gevoel dat de partij in de oppositie beter tot haar recht komt. “We hoeven niet meer te werken binnen coalitiedwang,” zegt een PVV-Kamerlid. “We kunnen onze eigen agenda voeren. En er ís een grote rechtse meerderheid in de Kamer. Dat moeten we benutten.”
Wilders probeert nu via het parlement steun te vinden om Moerdijk te redden — mogelijk via hoorzittingen of nieuwe stemmingen. Behalve JA21, Forum en BBB hoopt hij dat ook andere partijen uiteindelijk tegen de dorpsopheffing zullen stemmen.
Hoop in het dorp
Vanaf de dijk kijkt bewoonster Ingrid naar de menigte bij de vishandel. Ze volgt het mediaspektakel met gemengde gevoelens, maar haar hoop is oprecht. “Ik denk dat Wilders in de oppositie meer waard is. Hij heeft nu een duidelijkere stem dan in het kabinet,” zegt ze. “Als iemand ons dorp kan helpen, dan hij.”
In Moerdijk is de strijd nog lang niet gestreden. Terwijl de landelijke politiek zich opmaakt voor nieuwe gesprekken, blijft de onzekerheid bij bewoners groot. Hun toekomst hangt aan een dun draadje — en hun hoop op behoud van het dorp ligt nu voor een deel in handen van de oppositieleider die beloofde voor hen terug te komen.
